Het vrij onbekende Hooglandse oorlogsmonument ‘Nijenrode’ is opgericht ter nagedachtenis aan de Amertsfoorters Jac. P. Bunnik en G.C. van Hoften. Beide mannen werden 3 oktober 1944 op deze plek door de Duitse bezetter gefusilleerd. Het gedenkteken ligt aan de voet van een knot-els. De boom en het monument stonden vroeger in Hoogland.
Bunnik en Van Hoften werden gefusilleerd als vergelding voor de moord op NSB advocaat J. Frima, die samenwerkte met de Hooglandse NSB-burgemeester Kranenburg. Frima werd door het plaatselijk verzet vanwege zijn collaboratie geliquideerd.
NSB-advocaat en NSB-burgemeester
Een gedenkteken rond de boom markeert de plaats waar houthandelaar Bunnik en de directeur van de Amersfoortse GGD Van Hoften werden gefusilleerd. Een gedenkplaat bij het Monument vertelt het verhaal.
Aanleiding was de moord door het Verzet op advocaat J. Frima, een prominent NSB-er die in de Provinciale Staten zat. Op 29 september 1944 was Frima vanuit het huis van de Hooglandse NSB-burgemeester J. Kranenburg aan de Hamseweg gevolgd door vier verzetslieden. Bij de Schothorsterlaan schoten ze hem dood. Het lijk begroeven ze in een droge sloot, maar de pet en fiets van Frima lieten ze achter in de struiken. Voorbijgangers ontdekten de fiets en waarschuwden de politie.
Duitse vergeldingsactie
De Duitsers besloten tot een vergeldingsactie. Aangezien de executie in Hoogland had plaatsgevonden en er vermoeden was dat gemeenteambtenaren uit Hoogland dit hadden gedaan, werden in eerste instantie twee van hen aangewezen om als represaille te worden gefusilleerd. Een politieman die met een Duitse was getrouwd, wist te voorkomen dat de twee Hooglandse gemeenteambtenaren werden gefusilleerd. Omdat er ook aanwijzingen waren dat Frima was geliquideerd door verzetsmensen uit Amersfoort, richtte de wraakactie zich daarna op twee bekende Amersfoorters.
Wraakactie op dezelfde plek
Op de late avond van 2 oktober 1944 werden de 46-jarige Jacob Bunnik en de 47-jarige Gerard van Hoften opgepakt vanuit hun huis en hun familie. Zonder enige vorm van proces worden beiden in de ochtend van 3 oktober 1944 hier aan de Schothorsterlaan gefusilleerd. Op dezelfde plek waar het verzet de NSB-er Frima had geliquideerd.
Schothorsterlaan, nu Nijenrode
De omgeving van Hoogland is sinds de annexatie door Amersfoort aanzienlijk veranderd. Waar het gedenkteken eerst op de Schothorsterlaan in de landelijke omgeving van Hoogland stond, is het nu opgenomen in de Amersfoortse woonwijk Schothorst aan de straat Nijenrode 147, vlakbij de Emiclaerseweg. Het hekwerk en gedenkteken zijn gedraaid om het vanaf deze weg goed te kunnen zien. De knot-els is wel dezelfde boom die de plaats van de gebeurtenis markeert.
Jacobus Petrus Bunnik
Jacobus Petrus Bunnik is geboren op 11 april 1898 in Alphen aan de Rijn. De vader van Jacob had de Houthandel en Timmerfabriek J. Bunnik & Zonen uitgebouwd tot een waar familiebedrijf. Jacob gaf leiding aan de timmerfabriek. Ook zijn broers Gerard, Cees en Antoon werkten in de zaak.
In 1940 trad Jacob uit het familiebedrijf en begon een nieuw bedrijf, Houthandel ’t Boompje, op Heiligenbergweg 2, net buiten de grachtengordel van de stad. Naast het ondernemerschap had Jacob ook passie voor muziek, die hij vooral uitleefde in het kerkkoor van de Henricusparochie. Hij was duidelijk anti-Duits gezind.
Jacob is 46 jaar geworden en liet een weduwe Wilhelmina Johanna van de Pol met zes kinderen achter. In de Amersfoortse wijk Rustenburg is het Bunnikpad naar de omgebrachte houthandelaar vernoemd.
Gerardus Cornelis van Hoften
Gerardus Cornelis van Hoften is geboren op 21 juni 1897 in ‘s-Hertogenbosch. Als arts en directeur van de Geneeskundige Dienst in Amersfoort gold hij als een vooraanstaande burger van de stad.
Tegen het einde van de Duitse bezetting was Gerard de laatste gemeentedirecteur die niet pro-Duits of NSB’er was. Hij was zich ervan bewust dat hij daardoor in de toekomst mogelijk in de problemen kon raken. Daarom had hij in huis een koffertje klaarstaan ingeval hij moest vluchten.
Gerard is 47 jaar geworden en liet een weduwe met twee kinderen achter. In de Amersfoortse wijk Rustenburg is de Van Hoftenstraat naar de vermoorde arts vernoemd.
Onthulling door Hooglandse pastoor
De Hooglandse pastoor J. de Jong onthulde het monument op 3 oktober 1946. Het gedenkteken is een geschenk van het koor van de Henricusparochie in het Soesterkwartier, waar Jacob Bunnik lid van was. De PCBS De Parkschool heeft monument ‘Nijenrode’ geadopteerd.
Ook interessant
* Drie monumenten in Hoogland open tijdens Monumentendagen 2024
* Rondleiding door ‘Werk aan de Glashut’ in verborgen zone van Hoogland