Twee beeldjes prijken op de zijgevels van de Eikenlaan 12 en 14 (op de hoek met de Berkenlaan) in Langenoord, één van de oudere wijken van Hoogland. Ze zijn gemaakt door de Amersfoortse beeldhouwer Maarten Mooij. De kunstenaar is bekend van het beeld ‘Wenende Man’ op begraafplaats Rusthof.
De twee kunstwerken in Hoogland ontbreken om onbekende redenen op de gemeentelijke monumentenlijst.
Bronswerkwijk in Langenoord
Dit deel van Hoogland wordt ook wel de Bronswerkwijk genoemd. De Amersfoortse metaalfabriek Bronswerk bouwt er in de jaren ’50 onderkomens voor de werknemers van het bedrijf. Het betreft in totaal 59 huurwoningen. De metaalfabriek was destijds met 1.100 werknemers de grootste werkgever in de omgeving. Bronswerk garandeert ook de betaling van de huur en houdt dit in op de lonen.
Als in december 1957 alle nieuwe woningen aan de Eikenlaan zijn bewoond, wordt de Bronswerkwijk officieel in gebruik genomen.
Onthulling in 1957
Met een korte plechtigheid wordt op 13 januari 1957 de wijk ingewijd. De peuters Margriet Prinsen en Dries van Duinen onthullen twee door de beeldhouwer Maarten Mooij vervaardigde beeldjes. Ze worden aangebracht aan de zijgevels van de huisnummers 12 en 14 van de Eikenlaan. Burgemeester Gerard Laumans laat doorschemeren dat de gemeente Hoogland aanvankelijk niet erg enthousiast was om een -voor de dorpelingen- vreemde gemeenschap in haar midden te krijgen.
Beeldhouwer Maarten Mooij
Maarten Mooij aan het werk in de Nieuwe Kerk in Amsterdam in 1964 (Wikipedia).
De twee beeldjes op de zijgevels zijn gemaakt door Maarten Mooij (Westzaan 1918 – Soest 1990). Hij was een Amersfoortse kunstschilder en beeldhouwer. Hij maakte figuratieve beelden. Tussen 1949 en 1953 was hij stadsbeeldhouwer van Amersfoort. Hij leidde een veelbewogen bestaan.
In een beschrijving van zijn leven (‘even ongepolijst als hijzelf’) schrijft het Algemeen Dagblad in 2018 over één van zijn – in onze regio- bekendste werken:
‘Het bekendste werk van Maarten Mooij (17 december 1918) is ongetwijfeld ‘Wenende Man’ op begraafplaats Rusthof. Het bijna drie meter hoge kalkstenen beeld toont een figuur die, gezeten op de knieën, uit wanhoop de handen voor het gezicht slaat. Dat kwam niet zonder slag of stoot tot stand. Nadat een meerderheid van de Amersfoortse gemeenteraad in 1952 haar goedkeuring had gegeven aan het ontwerp, werd de opdracht weer ingetrokken. Het ‘naakte’ beeld dat Mooij wilde maken, vond men niet passen op een kerkhof.
Jarenlang stond het beeld achter het atelier van Mooij aan Achter Davidshof. Het werd door de gemeente zelfs begraven, wat de kunstenaar ervoer als ‘een diepe belediging’, zei hij in het Algemeen Dagblad in 1958. ,,Dat men in Nederland het werk van een kunstenaar als een oude dweil onder de grond stopt, dat komt mij bijzonder griezelig voor.’’ In de jaren 70 kreeg het kunstwerk alsnog een plek op Rusthof – mét een ‘doekje’ voor het kruis.
Lees als achtergrondinformatie ook:
* Maarten Mooij: een unieke beeldhouwer (voor abonnees van het AD).
* Hooglandse historie – jaren met enorme woningnood
* Hooglandse historie – zorgen over allochtonen
* De kalender van het verleden van Hoogland